Papillons de jour - Dagvlinders (Rhopalocera)
www.cebe.be/insect/rhopalocera 25/08/2011

HESPERIIDAE
  Ochlodes sylvanus [= O. venatus, O. faunus] (Sylvaine - Groot dikkopje)

  Thymelicus lineola (Hesp‚rie du dactyle - Zwartsprietdikkopje)

LYCAENIDAE
  Aricia agestis [cebe: Plebeius agestis] (Argus brun - Bruin blauwtje)

  Celastrina argiolus (Azur‚ des nerpruns - Boomblauwtje)

  Lycaena phlaeas (Bronz‚ - Kleine vuurvlinder)

  Polyommatus icarus [= P. abdon] (Azur‚ commun - Icarusblauwtje)

  Satyrium w-album (Thécla de l'orme - Iepenpage)

  Thecla betulae (Thécla du bouleau - Sleedoornpage)

NYMPHALIDAE
  Aglais io [cebe: Inachis io] (Paon du jour - Dagpauwoog)

  Aglais urticae (Petite Tortue - Kleine vos)

  Apatura iris (Grand Mars changeant - Grote weerschijnvlinder)

  Aphantopus hyperantus (Tristan - Koevinkje)

  Araschnia levana (Carte g‚ographique - Landkaartje)

  Coenonympha pamphilus (Procris - Hooibeestje)

Limenitis camilla (Petit Sylvain - Kleine ijsvogelvlinder)

  Maniola jurtina (Myrtil - Bruin zandoogje)

Nymphalis polychloros (Grande Tortue - Grote vos)

  Pararge aegeria [= egerides, tircis] (Tircis - Bont zandoogje)

  Polygonia c-album (Gamma - Gehakkelde aurelia)

  Pyronia tithonus (Amaryllis - Oranje zandoogje)

  Vanessa atalanta [= Cynthia , Pyrameis] (Vulcain - Atalanta)

  Vanessa cardui [= Cynthia cardui] (Belle Dame - Distelvlinder)

PAPILIONIDAE
  Papilio machaon (Grand Porte-queue - Koninginnenpage)

PIERIDAE
  Anthocharis cardamines (Aurore - Oranjetipje)

  Colias crocea [cebe: Colias croceus] (Souci - Oranje luzernevlinder)

  Gonepteryx rhamni (Citron - Citroenvlinder)

  Pieris brassicae (Pièride du chou - Groot koolwitje)

  Pieris napi (Pièride du navet - Klein geaderd witje)

  Pieris rapae (Pièride de la rave - Klein koolwitje)

Sans Photo - Zonder Foto

Lepidoptera (Dagvlinder onbekend) LYCAENIDAE
Favonius quercus (Thécla du chêne - Eikenpage)
NYMPHALIDAE
Argynnis paphia (Tabac d'Espagne - Keizersmantel)
PIERIDAE
Colias sp (Luzernevlinder spec.)
Colias hyale (Soufré - Gele luzernevlinder) Pieris sp (Pièride sp. - Koolwitje sp.)
rare - zeldzaam info www.cebe.be/inventaires

Brussel

Links de kaart ter voorbereiding van de dagvlinderatlas, rechts de waargenomen soorten op bru.waarnemingen.be tussen 2008-08/2011.



De linkerkaart toont de eerste resultaten van de Brusselse Dagvlinderatlas (intussen verkrijgbaar is voor 15 euro bij Leefmilieu Brussel). Ze toont de soortenrijkdom per km² (UTMvakjes). Het onderzoek werd uitgevoerd door Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) in opdracht van Leefmilieu Brussel (BIM-IBGE). Het is duidelijk dat het verstedelijkte centrum minder vlinderrijk is. Het hoogste aantal soorten werd waargenomen in het Zoniënwoud, Neerpede, Hof ter Musschen en het Moeraske. Alleen in de laatste twee gebiedjes konden méér dan 15 dagvlindersoorten ook de barrière van de Brusselse Ring overbruggen... (recente waarnemingen).
Toestand Brussel augustus 2011: Het aantal vastgestelde vlindersoorten bij de voorbereiding van de vlinderatlas wordt min of meer bevestigd door de observaties op bru.waarnemingen.be tussen 2008 en 08/2011.
Het aantal hotspots neemt echter toe: Scheutbos en het Moeras van Ganshoren/Jette hebben nu ook méér dan 15 soorten opgetekend. Andere gebieden worden dan wellicht te weinig geprospecteerd: Hof ter Musschen en Ukkel bvb halen nog niet de aantallen die wel voor de atlas werden genoteerd.
Alle dagvlinders werden begin augustus al wel ergens in 2011 in Brussel gezien behalve: Favonius quercus (Eikenpage), Argynnis paphia (Keizersmantel) en voor Colias crocea/hyale (luzernevlinder) is het wellicht nog te vroeg...
Het aantal observaties gaat in stijgende lijn: In vergelijking met 2010 zijn er 87% méér dagvlinderwaarnemingen (675 tot juli 2011 tegen 361 vorig jaar).
Ondanks het slechte weer in juli 2011, werd met 23 soorten een nieuw maandrecord gevestigd. Dit jaar was er de eerste waarneming van een zeer zeldzame Grote vos (Nymphalis polychloros - Grande Tortue) in het Zoniënwoud en de Kleine ijsvogelvlinder (Limenitis camilla - Petit Sylvain) bij het koninklijk paleis. De Iepenpage (Satyrium w-album), de Grote weerschijnvlinder (Apatura iris) en Sleedoornpage (Thecla betulae) werden opnieuw waargenomen.
Zoals blijkt uit de soortenaantallen In 2009 kan nog steeds een uitstekende nazomer volgen.
Enkele soort-opmerkingen:
  1. Citroenvlinder (Gonepteryx rhamni) wordt in Brussel zelden waargenomen en dan nog vooral in de rand.
  2. Distelvlinder (Vanessa cardui) in 2011 slechts 3 waarnemingen itt tot de massale toestroom in 2009.
  3. Hooibeestje: weinig meldingen, te zoeken in korte en vrij voedselarme, droge graslanden, honkvast

  4. Kaasjeskruiddikkopje (Grisette - Carcharodus alceae) (Tom De Roover, Nossegem, 2011) werd de laatste tijd waargenomen in de streek van Vilvoorde en Leuven en behoort dus nog tot de mogelijkheden!


Sommige smalle gebiedjes liggen over verschillende km-vakjes uitgespreid, dit zijn de gebiedscijfers momenteel met het jaar van de laatste soortwaarneming.

Gebied op waarnemingen.be2008200920102011Eindtotaal
Moeraske - Brussel / Bruxelles551323
Anderlecht-Ring West (Dg)1241522
Vogelzangbeek (réserve naturelle) - Anderlecht271322
Val d'Or - Brussel / Bruxelles221721
Parc de la Foresterie - Bruxelles / Brussel611320
Scheutbos - Bruxelles / Brussel131620
Anderlecht-Kanaal-Spoor Oost (Dg)221216
Moeras van Jette-Ganshoren/Marais de Jette-Ganshoren2121116
Forêt de Soignes - Bruxelles / Brussel11314
Hof Ter Musschen - Brussel / Bruxelles35513
Tour et Taxis - Bruxelles / Brussel14813
Neerpede13812
Parc du Rouge Cloître / Rood-Klooster - Auderghem / Oudergem11112
Heymbosch - Jette16411
Parc Roi Baudouin / Koning Boudewijn Park - Jette25310

Links - Bibliografie

  • Dagvlinders van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Leefmilieu Brussel)
  • Opgenomen soorten op cebe.waarnemingen.be (uitsluitend de soorten die als «zeker» staan aangevinkt)
  • Recente zeldzaamheden op waarnemingen.be in Brussel, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant
  • Vlindernet.nl Goede gids voor dag- en macronacht-vlinders: verschilkenmerken en foto's, ook rupsenzoeksysteem.
  • Dagvlinders in Vlaanderen - ecologie, verspreiding en behoud Teksten uit: Maes, D.; Van Dyck, H. (1999). Stichting Leefmilieu: Antwerpen : Belgium. ISBN 90-76429-02-2. 480 pp. (UDC 595.78 MAES 1999).
  • Climatic Risk Atlas of European Butterflies Europees boek in pdf-formaat over de klimaatimpact per soort
  • Rode Lijst Dagvlinders Vlaanderen Statuut in Vlaanderen van elke dagvlinder.
  • UK Moths Uitstekende en zeer uitgebreide fotogalerij per familie of per zoekwoord.
  • leps.it: Moths and Butterflies of Europe and North Africa Kwaliteitsfoto's van macro's en geeft gelijkende soorten
  • waarnemingen.be & nl Het forum dat bij waarnemingen.be hoort is voor vlinders zeker aan te raden. Geeft ook verduidelijking bij enkele moeilijke verschilkenmerken.
  • QUELQUES ASPECTS DE LA MIGRATION DES PAPILLONS, artikel van Jean-Philippe Copée in Echo du Marais 92 van december 2009.
  • www.vlindermee.be Telresultaten van het jaarlijks tel-WE begin augustus. De laatste 2 jaren namen (slechts) 8 Brusselse tellers (/2.139) deel met minder dan 100 waarnemingen (12 soorten/tuin in 2010, 20 in 2009)
  • www.papillonsaujardin.be (Devine, qui papillonne au jardin ?) geeft een zoekformulier op basis van de kleur met voorkomen-percentage en boven- en onderkant .
  • Syntheserapport van 2009 In het Syntheserapport van 2009 (pdf, 5 MB) van de «Staat van het Leefmilieu» stelt het BIM een evolutie per gemeente van de soortenrijkdom aan dagvlinders.
  • CEBE

    28 soorten werden waargenomen in CEBE-gebied. Hierbij de recentste waarnemingen per jaar:
    Papillons de jour - Dagvlinders
    obs. sur www.cebe.observations.be - update 25/08/2011
    HOFMOERASKE
    200920102011200920102011
    1 Aglais io (Paon du jour - Dagpauwoog) ω 3 38 
    2 Aglais urticae (Petite Tortue - Kleine vos)   1 1
    3 Anthocharis cardamines (Aurore - Oranjetipje) ω122 14
    4 Apatura iris (Grand Mars changeant - Grote weerschijnvlinder)  1   
    5 Aphantopus hyperantus (Tristan - Koevinkje) moe sd      
    6 Araschnia levana (Carte géographique - Landkaartje) ω  1  1
    7 Aricia agestis (Argus brun - Bruin blauwtje)   1  
    8 Celastrina argiolus (Azuré des nerpruns - Boomblauwtje) ω111823
    9 Coenonympha pamphilus (Procris - Hooibeestje) hof sd      
    10 Colias crocea (Souci - Oranje luzernevlinder)   2  
    11 Gonepteryx rhamni (Citron - Citroenvlinder) hof sd - moe 2007      
    12 Lasiommata megera (Mégère - Argusvlinder) moe sd      
    13 Lycaena phlaeas (Bronzé - Kleine vuurvlinder) hof 2007      
    14 Maniola jurtina (Myrtil - Bruin zandoogje) ω22 211?
    15 Ochlodes sylvanus (Sylvaine - Groot dikkopje) ω1  372
    16 Papilio machaon (Grand Porte-queue - Koninginnenpage)   11 
    17 Pararge aegeria (Tircis - Bont zandoogje) ω3 2664
    18 Pieris brassicae (Piéride du chou - Groot koolwitje) ω   1 4
    19 Pieris napi (Piéride du navet - Klein geaderd witje) ω421252
    20 Pieris rapae (Piéride de la rave - Klein koolwitje) ω  1253
    21 Polygonia c-album (Gamma - Gehakkelde aurelia) ω13 894
    22 Polyommatus icarus (Azuré commun - Icarusblauwtje) ω   433
    23 Pyronia tithonus (Amaryllis - Oranje zandoogje)   122
    24 Satyrium w-album (Thécla de l'orme - Iepenpage) ω    2 1
    25 Thecla betulae (Thécla du bouleau - Sleedoornpage) ω 1  32
    26 Thymelicus lineola (Hespérie du dactyle - Zwartsprietdikkopje) moe 2004      
    27 Vanessa atalanta (Vulcain - Atalanta) ω3 1583+2?
    28 Vanessa cardui (Belle Dame - Distelvlinder) ω3  71 
    nombre d'espèces - aantal soorten978181516
    rare - zeldzaam
    ω Walckiers (16 sp)
    www.cebe.be/inventaires < 2009 sd: sine dato, ?: nog in te voeren BH
    info www.cebe.be/inventaires
    Toestand 25/08/2011
    zie news «28 Papillons de Jours / 16 au Walckiers»